WoPak - HoReCa Higiena Opakowania

Od 1 października 2025 r. w Polsce zacznie obowiązywać ogólnokrajowy system kaucyjny dotyczący określonych opakowań po napojach. System ten ma na celu istotne zwiększenie poziomu recyklingu, ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych oraz promowanie ponownego wykorzystania opakowań.

System kaucyjny obejmuje w pierwszym etapie następujące opakowania:

• plastikowe butelki (PET) o pojemności do 3 l; 

• metalowe puszki po napojach o pojemności do 1 l;szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 l — dla nich stawka kaucji wyniesie 1 zł i ich pełne objęcie wejdzie w życie 1 stycznia 2026 r. 

Każde opakowanie objęte systemem będzie oznakowane wyraźnym logotypem i podaną stawką kaucji, co umożliwi konsumentowi identyfikację.

Mechanizm systemu jest następujący:

1. Przy zakupie napoju w opakowaniu objętym systemem klient zapłaci kaucję (np. 0,50 zł za PET lub puszkę).

2. Po spożyciu produktu klient może zwrócić puste opakowanie w punkcie zbiórki (np. w sklepie, automacie) — zwrot kaucji następuje bez konieczności okazania paragonu.

3. Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² oraz wszystkie handlujące napojami objętymi systemem mają obowiązek przyjmować opakowania w ramach systemu; mniejsze sklepy mogą przystąpić dobrowolnie.

Główne założenia wprowadzenia systemu to:

• zwiększenie odzysku opakowań i surowców wtórnych,

• zmniejszenie ilości opakowań trafiających na wysypiska lub do środowiska,

• promowanie gospodarki obiegu zamkniętego. 

Dane z krajów, gdzie system działa od lat, pokazują skuteczność: odsetki zwrotu opakowań sięgają nawet 90% i więcej.

Dla przedsiębiorców wprowadzających napoje oraz punktów handlowych system oznacza nowe obowiązki:

• odpowiednie oznakowanie opakowań (logo i kwota kaucji), 

• podpisanie umów z operatorem systemu, prowadzenie ewidencji, dostosowanie urządzeń punktu sprzedaży, 

• edukacja klientów, zapewnienie infrastruktury zwrotu opakowań — automaty, stanowiska zbiórki.

Z drugiej strony konsumenci muszą liczyć się z koniecznością dopłacenia kaucji w momencie zakupu, choć będzie ona później zwrócona. Niektóre sklepy i klienci wyrażają obawę o wzrost cen produktów lub zmianę zwyczajów zakupowych.

System kaucyjny w Polsce, wprowadzany od 1 października 2025 r., to znaczący krok w kierunku bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami. Przy sprawnym wdrożeniu może przynieść korzyści zarówno środowisku, jak i gospodarce poprzez odzysk surowców i zmniejszenie obciążenia dla wysypisk. Jednak jego skuteczność zależy od współpracy wszystkich uczestników — producentów, handlu, konsumentów oraz jednostek samorządu terytorialnego. Skuteczna edukacja i przygotowanie infrastruktury zwrotu będą kluczowe dla powodzenia całego przedsięwzięcia.